192 χρόνων χάρτης...κι Ελλάδα όπως την όρισαν τότε οι "μεγάλες δυνάμεις" της Ευρώπης.

Ο γερμανικός αυτός χάρτης ανήκει στη συλλογή χαρτών του Ιδρύματος Ελληνική Βιβλιοθήκη ΑΡχείο και Μουσείο Σουηδίας κι εκδόθηκε το 1827. Λίγο καιρό πριν τη ναυμαχία του Ναυαρίνου.

Η ναυμαχία του Ναυαρίνου θεωρείται το ιστορικό γεγονός που άνοιξε οριστικά το δρόμο για τη δημιουργία του «ανεξάρτητου» ελληνικού κράτους, περιορίζοντάς το ταυτόχρονα σε σχέση με τους ευρύτερους όρους «Ελλάδα» και «ελληνισμός». Απ' ότι φαίνεται όμως η απόφαση για το νέο αυτό κράτος της Βαλκανικής είχε ληφθεί πριν την περιβόητη ιστορική ναυμαχία.

Σύμφωνα λοιπόν με άλλους χάρτες που εκδόθηκαν πριν την Επανάσταση του 1821, η «Ελλάδα» συμπεριλάμβανε γεωγραφικά σχεδόν όλη τη χερσόνησο του Αίμου κάτω από τον ποταμό Δούναβη. Τα ονόματα των επι μέρους περιοχών θεωρούνταν τμήματα του ευρύτερου γεωγραφικού χώρου της Ελλάδας. Οι «φυλές»-πλην Τούρκων- που κατοικούσαν στη βαλκανική θεωρούνταν ελληνικά φύλα όπως και οι γλώσσες ή οι διάλεκτοι ελληνικές και δεν αποτελούσαν κριτήριο διαχωρισμού «εθνοτήτων».

Όμως ο όποιος διαμελισμός της Οθωμανικής αυτοκρατορίας δεν θα έπρεπε, «επ' ουδενί λόγω», να αντικατασταθεί με μια νέα ισχυρή δύναμη στα Βαλκάνια. Κάπως έτσι παρακάμφθηκαν οριστικά οι ιδέες του Ρήγα και οι πρόστάτες μας «ανακάλυψαν νέα κριτήρια» για τη δημιουργία εθνοτήτων στη Βαλκανική πολυδιασπάζοντάς την. Τα κριτήρια αυτά μάλιστα ίσχυαν μόνο για τη Βαλκανική και όχι για τις επικράτειες των μεγάλων δυνάμεων, που άμεσα κι έμμεσα τα επέβαλαν με τη δημιουργία κρατιδίων και με την τοποθέτηση κάθε είδους βασιλίσκων και τοποτηρητών των συμφερόντων τους.

Έξαφνα λοιπόν δηλωνόταν σαν «Ελλάδα» μόνο η περιοχή νότια της οριογραμμής Βόλος-Άρτα.

Η οποιοδήποτε στη συνέχεια διατήρηση της Ελλάδας ως «ανεξαρτήτου» κράτους ή και η επέκτασή του δεν ήταν θέμα αρχών, «εθνικών κριτηρίων» ή και ανθρωπιστικών ιδεών. Ήταν και παραμένει θέμα συμφερόντων των «μεγάλων δυνάμεων». Κι έτσι, άλλοτε με τα όπλα, άλλοτε με τη «διπλωματία» κι άλλοτε με την οικονομία...μπορούσε και μπορεί, να οριστεί και να χειραγωγηθεί το Ελληνικό κράτος...

Αν συνέφερε τις μεγάλες δυνάμεις τότε η Ελλάδα μπορούσε να σωθεί με την παρέμβασή τους, όπως το 1897. Αν δεν τις συνέφερε, έπρεπε να περιπέσει σε βαθιά κρίση, να καταστραφεί ή και να πληγεί θανάσιμα όπως λχ το 1922 όταν οι "σύμμαχοι μας" όπλισαν τους αντιπάλους της και αρνήθηκαν κάθε «ανθρωπιστική» βοήθεια στους Έλληνες που σφαγιάζονταν ή προσέγγιζαν σαν πρόσφυγες πια, τα πολεμικά τους πλοία που ήταν αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Σμύρνης...

Κι αυτό η Ελλάδα μας δεν το κατάλαβε ούτε το 1827, ούτε το 1897, ούτε το 1922 και ίσως ούτε σήμερα...

Ανδρέας Μπούκας