Αρχαιο-λογικά;
Καταμεσής του καλοκαιριού και της ημέρας. Το θερμόμετρο ξεπερνά τους 35 βαθμούς C. Οι πέτρες ζεματάνε.
Άνθρωποι και ζώα αναζητούν σκιά και δροσιά.
Τα τζιτζίκια στη τρελή τους χαρά.
Τα κλιματιστικά των αυτοκινήτων και των κατοικιών δουλεύουν εντατικά για να προσφέρουν λίγη τεχνιτή δροσιά.
Και μεις με τ' αυτοκίνητο κατηφορίζουμε τον Όλυμπο με τη θάλασσα, το Αιγαίο στα "πόδια μας" να μας σαγηνεύει.
Στις στροφές διακρίνουμε να δεσπόζει ανάμεσα σε χειμάρρους η ακρόπολη των Λειβήθρων, πατρίδα του μυθικού (;)Ορφέα.
Σε μιά απ' τις στροφές βλέπουμε ένα κοπάδι γίδια μαζεμένα κάτω από ένα ξύλινο υπόστεγο. Το υπόστεγο αν και με αρκετές τρύπες απ' τη φθορά του χρόνου φαίνεται προσφέρει σκιά και δροσιά στα ευέλικτα τετράποδα.
Σχεδόν ειδυλλιακή βουκολική σκηνή. Με χαμόγελο σχολιάζεται η διαπίστωση πως και τα ζώα έχουν αρκετή νοημοσύνη για να αναζητούν προφύλαξη απ' τον καυτό ήλιο και την υπερβολική ζέστη.
Είναι ακριβώς τότε που η άκρη του ματιού διακρίνει μια πινακίδα που κάτι γράφει...
Σταματάμε το αυτοκίνητο και κατεβαίνουνε.
Η πινακίδα είναι του Υπουργείου Πολιτισμού και "πληροφορεί":
"ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ &
ΚΛΑΣΣΙΚΩΝ ΑΡΧΕΙΟΤΗΤΩΝ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
ΛΕΙΒΗΘΡΩΝ"
Τα ζώα ανησυχούν απ' την παρουσία μας αλλά δεν μετακινούνται απ' τη σκιά.
Κάτω ή και δίπλα απ' τα σώματά τους διακρίνονται σχιστόλιθοι σε ορθογώνιες διατάξεις.
Είναι αρχαίοι τάφοι, κιβωτόσχημοι, ορθάνοιχτοι, απέριττοι κι απροστάτευτοι.
Πιθανότατα μυκηναϊκής εποχής. Εύρημα που διαψεύδει τις παλαιότερες θεωρίες περί μυκηναίων μόνο στη νότιότερη Ελλάδα.
Και τα ζώα εκεί απολαμβάνουν τη σκιά και πότε πότε αφοδεύουν.
Μέσα στους τάφους.
Φυσικά κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει τα ζώα που σιγά-σιγά ανοχλημένα απ' την παρουσία μας εγκαταλείπουν το χώρο κάτω απ' το διάτρυτο υπόστεγο για να αναζητήσουν σκιά κάπου αλλού...
Ναι τα ζώα δε φταίνε σε τίποτε. Εμείς όμως;
Είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά και να σεβαστούμε τους τάφους των προγόνων μας;
Γιατί να μην αφήσουμε τ' αρχαία -και τους αρχαίους- στη στοργική αγκαλιά της ελληνικής γης για κάποιους άλλους στο μέλον που θα τα εκτιμήσουν και θα τ' αξιοποιήσουν καλύτερα;
Γιατί τέλος πάντων να γίνει μια ανασκαφή και να ταράξει την ησυχία των νεκρών, αν δεν είμαστε σε θέση να προσφέρουμε τα στοιχειώδη για τη διατήρηση της συλλογικής μας μνήμης;
Σεβασμός στους νεκρούς;
Σεβασμός στους προγόνους;
Εκας οι έβηλοι.
Πονάει κυριολεκτικά όταν βλέπεις πως φεύγουν σημαντικά αρχαία αντικείμενα (κυρίως μοναδικά και σπάνια) από την Ελλάδα για να στολίσουν σαλόνια και συλλογές εξωτερικό.
Απ' την άλλη πλευρά ξεπουλάμε σαν Έλληνες και σα χώρα ότι μας απέμεινε.
Καταστρέφουμε αυτά που υπάρχουν...
Αλλά μάλλον είμαστε "προαγωγοί" του πολιτισμού μας.
Καταθλιπτική η κατάσταση των αρχαίων τάφων στα Λείβηθρα.
Αν άλλη γειτονική χώρα προστάτευε τ' αρχαία ευρήματα το "ίδιο καλά" ίσως είχαμε διπλωματικό επεισόδιο...
Την ίδια εποχή -με χρήματα ΕΣΠΑ- γίνεται ένα αρχαιολογικό "πάρκο" και θα συμπεριλαμβάνει κίτς ξόανα αρχαίων θεών...
Δεν είναι δύσκολο να περάσει απ' το μυαλό πως αν ποτέ πάρουμε πίσω τα Ελγίνεια θα τα μοσχοπουλήσουμε σύντομα σε ξένους... ίσως ύστερα πάλι από κάποιους αιώνες να ξαναθυμηθούμε...αν υπάρχουμε σαν έθνος...
Ανδρέας Μπούκας
σσ: Πρώτη δημοσίευση 2/9/2017